Na trasie pierwszej wycieczki krajoznawczej

    Słuchaczom prelekcji Karola Hoffmana, zebranym w sali balowej kieleckiego Hotelu Bristol, głęboko zapadło w pamięć pytanie prelegenta – znasz li swój kraj? W tym pytaniu brzmiała nie tylko sparafrazowana nuta mickiewiczowskiej romantycznej poezji, ale przede wszystkim zawarty był kamień filozoficzny Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, które po to powołali do życia światli Polacy, by rodzinny kraj ukazywać Polakom w jego najmilszych dla serca i umysłu obrazach. Najprostszym językiem rzecz całą ujął Aleksander Janowski pisząc: Najbardziej utrwala się w duszy osobiste przeżycie i dlatego nic tak głęboko nie poruszy człowieka, nic go nie zwiąże tak silnie z Ojczyzną, jak własna obserwacja, własne spostrzeżenia, własne wrażenia i przeżycia. Dlatego też kluczem do ukochania Ojczyzny, drogą do jej poznania jest i będzie zawsze wycieczka po kraju. Dzięki niemu pytanie – znasz li swój kraj? – przerodziło się w formę nakazowego wręcz hasła – POZNAJ SWÓJ KRAJ !
    W dniu 18 marca 1908r. entuzjaści PTK w Kielcach wybrali tymczasowy 5. osobowy zarząd w składzie: Zygmunt Ziembiński – prezes, dr Mieczysław Zawadzki – vce prezes, Aleksander Bojemski – skarbnik, Wacław Ciechoński – sekretarz, Mieczysław Koczanowski – kustosz. Ten zespół miał za zadanie doprowadzić do rejestracji Oddziału PTK w Urzędzie Gubernialnym Kieleckim, a następnie zorganizować pierwsze walne zebranie członków celem wyboru właściwego zarządu. Tymczasowy zarząd rozpoczął również organizację sekcji problemowych, a były to sekcja administracyjna, sekcja muzealno-biblioteczna, sekcja geograficzna, sekcja etnograficzna, sekcja historyczna, sekcja przyrodnicza i sekcja wycieczkowa. W krótkim czasie, bo już w niedzielę 12 kwietnia 1908r. o godz. 15 zwołane zostało ogólne zebranie wszystkich zapisanych członków PTK, które dokonało podsumowania pierwszej fazy czynności organizacyjnych i wyboru pierwszego składu zarządu. Od tego dnia prezesem Kieleckiego Oddziału PTK był znany powszechnie w mieście lekarz-społecznik Mieczysław Zawadzki /1855-1917/, jego zastępcami zostali adwokat Mieczysław Koczanowicz, spokrewniony ze Stefanem Żeromskim oraz profesor szkół Karol Kostro. Pozostałymi członkami zarządu byli Wacław Ciechoński – sekretarz, Aleksander Bojemski – skarbnik, Stanisław Szpakowski, Arkadiusz Płoski, Tomasz Kostuch – zastępcy członków zarządu. Wybrano również komisję rewizyjną w składzie: Włodzimierz Kondaki, Romuald Kozłowski, Stefan Sienicki.
    Najistotniejszą sprawą dla nowego zarządu, a właściwie dla sekcji wycieczkowej była organizacja pierwszej wycieczki terenowej, w podobnym stylu jak to uczynił 2 czerwca 1907r. Warszawski Oddział PTTK na trasie do Puszczy Kampinowskiej pod przewodnictwem Aleksandra Janowskiego. Każdy z członków zarządu wiedział, że od powodzenia pierwszej wycieczki może zależeć dalszy los PTK w Kielcach. Ruszyły przygotowania, zapisy, druk biletów, przyjmowanie wpłat od 30 do 50 kopiejek. Regulamin wycieczki stanowił: nikt bez biletu imiennego przyjąć udziału w wycieczce nie może. Nie był jednak wymóg absolutny i pewna grupa uczącej się młodzieży przyjęta została bez obowiązującej wpłaty. Nad wszystkim czuwał dr M.Zawadzki i tzw. gospodarz wycieczki Zdzisław Lenartowicz.
    Na trasę pierwszej wycieczki do Podzamcza Chęcińskiego przez Chęciny wyruszono z parku miejskiego w niedzielę 31 maja 1908r. o godzinie 13 w kolumnie wozów konnych i indywidualnych bryczek. Jak na dzisiejsze obyczaje start był bardzo późno. Wesoła i rozśpiewana zapewne gromada ok. 100 wycieczkowiczów dojechała białą wstęgą Traktu Krakowskiego na kulminację Czerwonej Góry, znanej co najmniej od XVIw. jako Góra Jerzmaniec. Tu wycieczka podzieliła się na dwie grupy, ale najpierw wszyscy zwiedzili marmurołom „Zygmuntówkę”, gdzie inż. górnik Włodzimierz Kondaki udzielał wyjaśnień historycznych i pokazał miejsce wydobywania galeny, czyli błyszczu ołowianego. Ci bardziej dostojni wycieczkowicze pojechali wozami do Podzamcza, pozostali zaś ruszyli pieszo, ale nie wiemy, czy obrali trasę przez G. Zelejową. W uroczym Podzamczu w roli przewodników wystąpili panowie T. Kostuch i Z. Lenartowicz, którzy pokazali wszystko co było godne widzenia, a mianowicie bramę triumfalną wystawioną na cześć  króla Jana III Sobieskiego, stary spichlerz i dwór z licznymi portretami. Po niewielkim posiłku wycieczkowicze udali się do Chęcin i tu pod przewodnictwem prof. Tadeusza Włoszka oraz miejscowego wikariusza ks. Witalisa Grzelińskiego zwiedzano zamek i kościół św. Bartłomieja z marmurową kaplicą Fotygów. Do Kielc powrócono transportem konnym dopiero o godz. 22.
Pierwsza wycieczka wypadła bardzo dobrze, gdyż jej gospodarz Z. Lenartowicz cały czas dwoił się i troił, nie bacząc na własne zmęczenie był wszędzie i wszystkich jednakowo wspierał. Reporter Gazety Kieleckiej napisał: Przyjmujący udział w wycieczce są wprost zachwyceni z odbytej podróży, łączności towarzyskiej panującej podczas wyprawy i mnóstwem różnorodnych wrażeń.
Wiadomo, że na trasie były robione zdjęcia przez K.Kostro. Ach, cóżby to był za rarytas, gdyba takie zdjęcia ktoś odnalazł !