Oferta turystyczna
Kalendarz imprez
Newsletter
Jeśli chcesz być informowany na bieżąco o nowościach w naszym serwisie podaj swój adres e-mail.
Wspomnienia z imprez



Zamow przewodnika
+ Nawigacja: PTTK Kielce » Historia Oddziału

Siła żywego słowa

    Wiemy już, że historia Kieleckiego Oddziału PTK zaczęła się od prelekcji wygłaszanych przez Karola Hoffmana, który specjalnie przyjeżdżał do Kielc z Warszawy, najpierw w 1906r., a później w 1908r. Wiemy też, że głównym celem PTK było zbieranie wiadomości krajoznawczych i szerzenie ich wśród ogółu, m.in. poprzez prowadzenie odczytów. Do dziś ten sposób popularyzacji wiedzy nic nie stracił ze swej pierwotnej  formy. Zapewne każdy z nas i wielu kielczan z przyjemnością oczekuje na prelekcje naszego kolegi Jurka Kapuścińskiego emitowane od ok. 20 lat w Radio Kielce. 
    Pierwsza prelekcja K.Hoffmana wygłoszona 7 maja 1906r. w sali Teatru Ludwika dotyczyła ziemi suwalskiej, a w szczegółach obejmowała walory jeziora Wigry, miasteczka Sejny, ruin pałacu Paca, zasługi rodów Brzostowskich i eremity Morawskiego fundującego kaplice i kościoły. Była też mowa o zachwianych stosunkach z Litwinami, tak niegdyś bliskich i braterskich. Prelegent znał znakomicie te ziemie z autopsji, gdyż tam upływała jego młodość. W osobie K.Hoffmana kielczanie mogli podziwiać wzór doskonały prelegenta, który swym głosem, aktorską dykcją i przede wszystkim żarliwą wiedzą porywał słuchaczy.
    W podobnym nastroju wygłoszona była druga prelekcja w Hotelu Bristol w dniu 15 marca 1908r. Prelegent posługiwał się wówczas tzw. obrazami niknącemi. Były to zdjęcia czarno-białe opracowane w formie przeźroczy rzucanych na ekran. Przeźrocza wówczas wykonywane były najczęściej na szklanych płytach o wymiarach mniej więcej 9 x 14 cm. Przewożenie takiego zestawu nie było rzeczą ani fatwą, ani bezpieczną. Osią prelekcji było stare polskie przysłowie – cudze chwalicie, swego nie znacie, sami nie wiecie, co posiadacie. Prelegent przekonywał słuchacz, że nie Tyrol, nie Szwajcaria, a właśnie Góry Świętokrzyskie, Ojców, Tatry winny być poznane przede wszystkim. Dla potwierdzenia swej tezy mówił o wielkim dorobku Oskara Kolberga i Zygmunta Glogera. Wskazał również na rolę pisarstwa Adolfa Dygasińskiego, który jak wiemy z zachwytem opisywał swojski, polski pejzaż wypełniony żywymi istotami. Obie prelekcje wpisywały się w program Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego i nurtowały słuchaczy pytaniem: znasz li ten kraj, znasz li kielecką ziemię rodzinną ? 
    Na kieleckim podwórku czołowym prelegentem Oddziału PTK był adwokat przysięgły Mieczysław Koczanowicz, właściciel wspaniałej biblioteki domowej, wielokrotnie wspominany w „Dziennikach” przez S.Żeromskiego. Swój debiut miał w dniu 12 kwietnia 1908r. podczas ogólnego zebrania członków Towarzystwa. Tematem prelekcji historycznej były dzieje zamku w Chęcinach. Prelegent dowodził, idąc za myślą Karola Szajnochy, że zjazd rycerstwa na zamku chęcińskim 14 czerwca 1331r. pod przewodnictwem króla Władysława Łokietka nie może być traktowany jako zalążek prawodawczego sejmu polskiego, gdyż w istocie rzeczy był tylko zwykłą radą wojenną poprzedzającą wymarsz pod Płowce. Była to polemika z przeciwnym stanowiskiem Joachima Lelewela, za którym w 1900r. w Wycieczkach po kraju pisał Al.Janowski: J akże żałować należy, że nie wszystkie uchwały jego [ zjazdu chęcińskiego – T.W.]  do nas doszły, lecz i to, co pozostało, zdumiewa doniosłością zatwierdzonych praw. Okazało się, że nasz prelegent też oczarował słuchaczy erudycją i wiedzą.
    Kolejnym prelegentem był inżynier górnictwa Włodzimierz Kondaki, który w dniu 28 maja 1908r. /czwartek/ podjął temat: Bogactwa kopalniane Kielc i okolicy. Teoretyczne informacje podane w formie żywego słowa uzupełnione były praktycznymi obserwacjami i wyjaśnieniami czynionymi w czasie pierwszej wycieczki krajoznawczej w obrębie Czerwonej Góry i marmurołomu „Zygmuntówka”. Łatwo się domyśleć, że inż. W.Kondaki jako znakomity praktyk związany z górnictwem od ponad 30 lat, mówił o złożach rud żelaza, miedzi, srebra i ołowiu oraz o różnorodnych marmurach kieleckich rozpoznanych w blisko 120 odmianach.
    W dniu 20 września 1908r., już we własnym lokalu PTK wynajmowanym od 1 lipca w Szkole Handlowej Żeńskiej Jadwigi Wolmanowskiej przy ul. Woźniesieńskiej 10, /dziś ul. Mickiewicza 4/, odczyt p.t. Święty Krzyż pod względem historycznym  wygłosił prof. Tadeusz Włoszek /1843-1933/. Był to temat poważny, związany z jubileuszem 900 lecia historii klasztoru i został bardzo profesjonalnie opracowany. Liczni słuchacze nagrodzili profesora gromkimi brawami. Referat został wysłany do Warszawy i opublikowany w dwóch kolejnych rocznikach PTK w latach 1908-1909. Tekst ten został przypomniany w formie bibliofilskiego reprintu wydanego staraniem naszego Oddziału PTTK w 1993r. w numerowanym nakładzie 300 egzemplarzy. Wartość pracy T.Włoszka wysoko ocenia wybitny znawca problematyki Świętego Krzyża, prof. Marek Derwich, autor naukowej monografii „Benedyktyński klasztor św. Krzyża na Łysej Górze w średniowieczu” - 1992r.
    Prawie naukową prelekcję, przed liczną publicznością, wygłosił w październiku 1908r. kielecki profesor Józef Stankiewicz prezentując temat przyrodniczy p.t. Wątrobowce kieleckie. Zapewne było o czym mówić skoro w Polsce występuje ok. 220 gatunków tych nader pionierskich roślin, podobnych do mchów, porastających głównie skały i pnie drzew. Swój odczyt prelegent wzbogacił licznymi okazami tych roślin i przeźroczami. Ze względu na spodziewane znaczne zainteresowanie młodzieży prelekcja odbywała się w sali Szkoły Handlowej Męskiej.
    Pierwszy rok pracy odczytowej zakończył Wacław Jaskłowski /1877-1937/, adwokat praktykujący w Miechowie, przedstawiając w sali Szkoły Handlowej Męskiej własny szkic etnograficzno-statystyczny wsi Mnichów w powiecie jędrzejowskim, znanej z pięknego kościoła drewnianego wzniesionego w 1754r. przez Macieja Łubieńskiego h. Pomian.






powrótpowrót



Kielce - Informacje Z życia PTTK
Region - warto zobaczyć


Współpraca



Facebook
Konkurs