Nie było końca świata

    Nadal pozostajemy w salach odczytowych, gdyż w kolejnych latach, aż do wybuchu wojny narodów, kielczanie wielokrotnie dzięki działaczom PTK mogli przeżywać kolejne piękne biesiada duchowe i pogłębiać swoją ogólną wiedzę z różnych dziedzin.
    Na początku 1910r. w różnych gazetach krajowych zaczęła pojawiać się wizja rychłego końca świata. Sprawcą katastrofy miała być kometa Halleya. Chcąc uspokoić kielczan, zarząd Kieleckiego Oddziału PTK zaprosił prof. Jarosława Chełmińskiego, który wygłosił 27 lutego 1910r. prelekcję o ciałach niebieskich. Prelegent był przyrodnikiem warszawskim, członkiem Warszawskiego Oddziału PTK, zamiłowanym fotografikiem, ochotnikiem TOPR biorącym udział w akcjach ratunkowych przy boku Mariusza Zaruskiego. Temat był tak ciekawy, że sala w domu Stowarzyszenia św. Zyty przy ul. Wesołej wypełniona została szczelnie przez ponad 150 osób. Prelegent wyjaśnił bieg komety po orbicie niebieskiej, opisał jej powtarzalny cykl obliczany na 75 lat i zapewnił, że kometa nie zmiecie globu ziemskiego, a tym samym końca świata jeszcze nie będzie. Można domniemywać, że kielczanie odetchnęli z ulgą.

    Kolejny odczyt prof. J.Chełmińskiego pt. Tajemnice morza  odbył się 14 maja 1911r., również w sali odczytowej Stowarzyszenia św. Zyty. Prelegent zjechał do Kielc z całym bagażem okazów morskiej przyrody, przeźroczami i planszami poglądowymi. Tym razem miejscowy sprawozdawca Gazety Kieleckiej ubolewał, że na odczyt przybyło jedynie 72 słuchaczy. W naszych czasach, gdy nie ma już zbytniego popytu na żywe słowo taka frekwencja byłaby sukcesem.
    Bez żadnej urazy prof. J.Chełmiński ponownie przyjął zaproszenie kieleckich działaczy PTK i wygłosił przy ul.Wesołej w sali Stowarzyszenia św.Zyty kolejny odczyt 2 marca 1913r. pt. Telegraf bez drutu. Temat był nader fascynujący w tamtych latach bez „komórek”, a prelegent swój wywód ożywił specjalnymi pokazami i doświadczeniami.
    W następnym roku, tj. 15 lutego 1914r. znów przybył nad Silnicę prof. J. Chełmiński, tym razem do sali w Resursie Obywatelskiej /Hotel Bristol/, z rewelacyjnym i bardzo jeszcze abstrakcyjnym odczytem pt. Zwycięzcy powietrza. Rzecz dotyczyła żeglugi powietrznej balonami, monoplanami, biplanami czyli ogólnie aeroplanami. Temat był bardzo na czasie, gdyż po szaleńczym przelocie w 1909r. braci Wrightów nad Kanałem La Manche, lotami powietrznymi interesował się cały świat. Również S.Żeromski w Urodzie życia dał temu wyraz i przewidywał, że aeroplan stanie się niszczycielem tyranii i oswobodzicielem uciśnionego człowieka. Może za głosem pisarza, prof. J.Chełmiński kończył swój odczyt wizją wspaniałej przyszłości, w której lotnictwo bez granic połączy świat w jedną rodzinę.
    Prelekcja Zwycięzcy powietrza ma dla kieleckiej historii PTK swój poboczny wątek. Otóż 10 maja 1789r. w Warszawie, w obecności króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, dokonany został przez obywatela Francji, Jeana Pierrea Blancharda, pierwszy w Polsce wzlot balonem na wysokość 2 km trwający 45 min. Ten wyczyn upamiętnił król okolicznościowymi medalami wybitymi zapewne w niewielkiej ilości. Jeden z tych medali znajdował się od 1909r. w zbiorach kieleckiego muzeum krajoznawczego i był darem depozytowym doktora Konrada Kosieradzkiego. Medal sfotografowany w formie przeźrocza przez Władysława Kosterskiego dodatkowo ożywił wykład prelegenta. Drugim ciekawym akcentem jest zachowany do dziś oryginalny plakat uliczny, którym Kielecki Oddział PTK zapraszał kielczan na ów odczyt. Plakat w formacie ok. 60 x 44 cm /układ poziomy/, czarno-biały, wydrukowany został w tłoczni „Kuriera Kieleckiego” w wersji polskiej i rosyjskiej. Ta niezwykła wręcz pamiątka znajduje się w Archiwum Państwowym w Kielcach w zespole akt Edmunda Massalskiego pod sygnaturą 35. Na łamach Przygodnika była to pierwsza prezentacja tego plakatu. Być może każdy odczyt miał taką oprawę reklamową?  Szukajmy zatem różnych innych autentyków i wspólnie odkrywajmy naszą historię !